Có một câu chuyện như sau: Một đôi vợ chồng mới cưới được hơn 1 tháng và không hề “ăn cơm trước kẻng”, cô vợ nhận thấy những dấu hiệu có thai và hai vợ chồng hạnh phúc đưa nhau đi khám thai. Bác sĩ thông báo cô vợ đã mang thai gần 2 tháng, cụ thể là 8 tuần. Anh chồng đang phấn khởi ngay lập tức đổi thái độ, quay ra cật vấn vợ “Sao mới cưói có 1 tháng rưỡi mà đã có bầu 2 tháng?”
Tình huống tưởng chừng rất éo le và khó xử thực ra bắt nguồn chỉ vì cách tính tuổi thai lệch pha giữa cha mẹ và bác sỹ, trong trường hợp này cụ thể là cặp vợ chồng tính theo thời điểm “hành sự” đầu tiên để có thể có thai, còn bác sỹ lại tính theo thời điểm bắt đầu một chu kỳ sinh sản mới của người vợ.
Rốt cuộc thì cách tính nào là chính xác? Câu trả lời còn “đau đầu” hơn, cách nào cũng đúng nhưng đều không hoàn toàn chính xác. Thực tế, đây là hai khái niệm và cách tính tuổi thai khác nhau nhưng hay được gọi chung chung là tuổi thai.
Tuổi thai nghén – hay cách tính tuổi thai theo bác sĩ
Đây là cách hầu hết các cơ sở y tế dùng để xác định tuổi thai và ngày dự sinh trước khi xác định lại bằng siêu âm cho bà mẹ mang thai. Tuổi thai nghén được tính đơn giản từ ngày đầu tiên của kỳ kinh nguyệt cuối cùng mà bạn có trước khi phát hiện mình chậm kinh hoặc có thai. Hầu hết phụ nữ không thực sự có thai từ thời điểm này nhưng đó là thời điểm bắt đầu một chu trình sinh sản và trứng có thể rụng và thụ tinh bất cứ thời điểm nào.
Vì sao bác sỹ lại chọn cách tính từ thời điểm mà đa số thai phụ thậm chí còn chưa có thai? Bởi vì thông tin về ngày đầu kỳ kinh cuối là rõ ràng và đáng tin cậy nhất khi so với thông tin ngày thụ thai (thực ra không thể biết được nếu không phải thụ tinh nhân tạo trong ống nghiệm) và ngày có quan hệ tình dục (nhất là với vợ chồng và phụ nữ có tần suất sinh hoạt tình dục đều đặn).
Tuy nhiên, cách tính này cũng không hoàn toàn chính xác và dễ xác định. Nhiều phụ nữ không có thói quen theo dõi kinh nguyệt còn không thể nhớ được mình đã có kinh lần cuối chính xác vào ngày nào. Một số phụ nữ có vòng kinh ngắn hoặc dài bất thường, hoặc kinh nguyệt không đều cũng khiến cách tính tuổi thai theo chu kỳ kinh nguyệt cuối có sai số khá lớn. Và đó là lý do vì sao cần phải siêu âm để xác định tuổi thai sau khi khẳng định mang thai. Siêu âm là phương pháp xác định tuổi thai chính xác nhất trong mang thai 3 tháng đầu, do thời gian này không có sự khác nhau đáng kể về kích thước của bào thai cùng tuổi.
Tuổi phôi thai – hay cách tính theo ngày thụ thai
Tuổi phôi thai là tuổi chính xác của một thai nhi từ thời điểm thụ thai. Về định nghĩa thì chính xác như vậy nhưng việc xác định tuổi phôi thai lại cực kỳ khó khăn và hầu như là không thể trong trường hợp thụ thai tự nhiên, do vậy tuổi phôi thai ít được xem là căn cứ để tính ngày dự sinh hay lịch xét nghiệm thai.
Đây là cách tính tuổi thai mà thường các cặp đôi thường nghĩ đến ngay khi có kết quả thử thai dương tính, tuy nhiên cách mà các cặp bố mẹ tương lai thường dùng để tính tuổi thai theo cách này lại cũng không chính xác. Tuổi phôi thai là thời gian tính chính xác từ thời điểm tinh trùng của người cha xâm nhập và thụ tinh thành công cho trứng của người mẹ, chứ không phải là thời điểm bố mẹ quan hệ tình dục. Về lý thuyết, trứng sau khi rụng chỉ sống được 12-24 giờ, trong khi tinh trùng có thể sống được từ 3-5 ngày trong tử cung, như vậy thời điểm thụ thai có thể lệch từ 3-5 ngày sau lần “yêu” có kết quả ấy.
Cách tính và quy đổi tuổi thai nghén / tuổi phôi thai
Bất kỳ mẹ nào cũng có thể tự tính được tuổi thai theo chu kỳ rụng trứng với một tờ lịch năm với điều kiện mẹ nhớ được ngày đầu kỳ kinh cuối. Đánh dấu ngày đầu tiên của kỳ kinh cuối và đếm ngược lại thời điểm hiện tại theo tuần, mẹ sẽ có tuổi thai. Tuy nhiên, hãy đi siêu âm để đối chiếu và xác định lại tuổi thai cho chính xác.
Từ kết quả tuổi thai theo chu kỳ kinh cuối có được, nếu mẹ muốn ước chừng em bé trong bụng thực sự đã tồn tại được bao lâu, hãy trừ đi 2 tuần để có số tuổi phôi thai tương đối (chỉ là tương đối thôi mẹ nhé!). Cách quy đổi này tương đối chính xác nhất nếu mẹ có vòng kinh đều và khoảng 28 ngày (4 tuần). Trong trường hợp vòng kinh của bạn đều, nếu chu kỳ kinh nguyệt trung bình ngắn hơn 25 ngày, tuổi phôi thai có thể ngắn hơn tuổi thai nghén khoảng hơn 1 tuần, còn nếu chu kỳ kinh nguyệt dài hơn 32 ngày, tuổi phôi thai có thể ngắn hơn tuổi thai nghén xấp xỉ 3 tuần hoặc hơn.
Kết luận
Tuổi thai mặc dù là một trong những thông tin quan trọng mà mọi bà mẹ tương lai và cả bác sĩ cần biết để chăm sóc thai nhi tốt hơn nhưng không nhất thiết phải biết thật chính xác. Chỉ duy nhất 1 người biết được tuổi chính xác của thai nhi, đó chính là thai nhi, và trong phần lớn trường hợp, bé sẽ phát triển tốt theo tốc độ của mình, cũng như chọn thời điểm sẵn sàng nhất để chào đời.
